Październik obfitował w wydarzenia, na których mogliśmy jako fundacja zaprezentować swoją misję, efekty naszych działań oraz postulaty odnośnie projektu ustawy wdrażającej dyrektywę unijną work-life balance.

Byliśmy zaproszeni na dwa ważne i duże wydarzenia.

KONGRES KOBIET

Na Kongresie Kobiet miejscu kobiecej energii i przywództwa wzięliśmy udział w dwóch wydarzeniach. Pierwsze to panel dotyczący niwelowania luki płacowej. Razem z przedstawicielami organizacji pozarządowych z Islandii oraz Niemiec oraz dwóch organizacji biznesowych – Ikea i Żabka, dyskutowaliśmy nad skutecznymi działaniami dążącymi do zmniejszenia luki płacowej w Polsce.

 

Na początku najważniejsze są rozwiązania systemowe – to znaczy ustawa zobowiązująca pracodawców do obliczania i ujawnia luki płacowej w swojej organizacji. To oczywiste, że najpierw trzeba taką lukę płacową policzyć, a potem tymi wynikami się dzielić, aby zadziała reguła porównywania się i konkurencji. W Polsce według Eurostatu luka płacowa wynosi 4,5% (rok 2020), jednakże skorygowana luka płacowa w Polsce wynosi już 19% i utrzymuje się na tym poziomie przez ostatnie 20 lat. Luka widoczna jest zwłaszcza w sektorze prywatnym i w elastycznych składnikach wynagrodzeń takich jak premie i nagrody. Jeśli uwzględnimy te ostatnie, to skorygowana luka wynagrodzeń w podmiotach zatrudniających przynajmniej 9 pracowników wynosi aż 30%. Porównanie z innymi krajami UE w oparciu o tę samą metodologię i źródła danych wskazuje, że różnica w poziomie płac nieuzasadniona charakterystykami pracowników jest w Polsce relatywnie wysoka, zwłaszcza w sektorze prywatnym gdzie przekraczała 28% w 2014 r. (Magda, Tyrowicz i van der Velde 2015).

Wydawałoby się oczywiste, że za tą samą pracę należy wynagradzać tak samo, jednakże w Polsce wciąż słyszalne są głosy przeczące istnieniu luki lub tłumaczące ją pewnymi cechami specyficznymi płci, które taką różnicę w wynagrodzeniu uzasadniają. Dowodem, że tak jest, jest projekt ustawy ograniczający lukę płacową przygotowany przez Stowarzyszenie Kongres Kobiet, który od dwóch lat leży w szufladzie sejmowej i nie jest procedowany. Na szczęście coraz więcej firm nie czeka na ustawę i samodzielnie podejmuje kroki do zniwelowania luki płacowej w swojej organizacji – takimi działaniami podzielili się przedstawiciele firm Ikea i Żabka. Nagrodą za tą pracę jest przyciągnięcie do organizacji kobiet. Mają one gwarancję, że są wynagradzane sprawiedliwie, a ich płeć nie wpływa na wysokość pensji.

Wkład fundacji Share the Care w dyskusję dotyczył „kary za macierzyństwo” czyli konsekwencji jakie ponoszą kobiety za bycie matką. Zjawisko to w dużej mierze odpowiada za tworzenie się luki płacowej, dlatego, że opieka nad dziećmi w przeważającej mierze spoczywa na ramionach kobiet. Kluczem wyrównania tego obciążenia jest większe zaangażowanie ojców w opiekę nad swoim potomstwem poprzez między innymi wdrożenie rozwiązań zachęcających ojców do korzystania z urlopów rodzicielskich (w Polsce z tych urlopów korzysta tylko 1% ojców). Omówiliśmy zasady tworzenia skutecznej polityki rodzinnej, która przekłada się na zwiększenie liczby ojców korzystających z urlopów. Przedstawiliśmy również swoją propozycję poprawki do ustawy wdrażającej  -„bonus dla rodziny”, która gwarantuje parom, które dzielą się urlopem (każde z rodziców wykorzystuje przynajmniej 9 tyg. urlopu rodzicielskiego) wyrównanie zasiłku macierzyńskiego do 100% za 9 tygodni nietransferowalnego urlopu rodzicielskiego każdemu z rodziców. Taki zapis wpłynąłby skutecznie na decyzję rodziców – zwłaszcza ojców. Obecny zapis projektu ustawy gwarantuje im tylko 70% zasiłku macierzyńskiego. Jest to mniej niż obecnie (obecnie jest to 80% na wniosku z góry), dlatego zmiana tego zapisu jest kluczowa dla powodzenia skutecznego wdrożenia zapisów dyrektywy work-life balance w Polsce.

Jak Fundacja Share the Care zostaliśmy również zaproszeni przez Forbes Women i Henrykę Bochniarz do okrągłego stołu organizacji kobiecych, aby omówić możliwości współpracy między nami. Sieciowanie organizacji i inicjowanie współpracy to misja miesięcznika Forbes Women, a także „oczko w głowie” Henryki Bochniarz, dlatego tak ważne jest aby organizacje działające na rzecz praw kobiet w Polsce mogły się poznać, wymienić doświadczeniami i wiedzą. Na pewno w dłuższej perspektywie przyniesie to korzyści w postaci wspólnych działań – a działając razem na pewno jesteśmy w stanie osiągnąć lepsze efekty.

Interesuje Ciebie luka płacowa?

Zobacz dane Eurostatu – https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Gender_pay_gap_statistics

Projekt ustawy niwelujący lukę płacową – https://www.kongreskobiet.pl/pressroom-1

IGRZYSKA WOLNOŚCI

Fundacja była partnerem panelu „Ojcostwo i kryzys męskości” organizowanym we współpracy z tygodnikiem Wysokie Obcasy. W panelu prowadzonym przez dziennikarkę Annę Dudek udział wzięli ambasadorzy fundacji – Jarek Kania (Ojcowska Strona Mocy) i Łukasz Dominiak (Who’s Your Daddy) oraz reżyser, producent i aktor Paweł Deląg. Fundację reprezentowała Karolina Andrian.

Mimo tego, że panel był organizowany w ostatnim dniu oraz w ostatnim slocie czasowym sala wypełniona była po brzegi.  Nie spodziewaliśmy się takiej frekwencji – jest to dla nas sygnał, że temat zmieniającego się modelu ojcostwa, partnerstwa w parze i transformacji męskości jest tematem ważnym społecznie, który interesuje ludzi. Na widowni siedziało wiele par, które z zainteresowaniem przysłuchiwało się dyskusji. A sama dyskusja poruszała sprawy odpowiedzialności mężczyzn i kobiet za budowanie partnerstwa w parze oraz korzyści z tego wynikające dla kobiet i mężczyzn oraz samych dzieci. Nie dyskutowaliśmy o jakiś wydumanych przypadkach, ale o konkretnych działaniach i decyzjach jakie podjęli Jarek i Łukasz chcąc być innymi ojcami niż oni sami mieli. Paweł Deląg, który nie tylko jest ojcem, ale już i świeżo upieczonym dziadkiem jak sam powiedział z zachwytem przysłuchiwał się wypowiedziom Jarka i Łukasz. Ich odwaga, determinacja i zaangażowanie w wytyczanie swoich ścieżek „bycia ojcem” poruszyła i zainspirowała wiele osób.

Jako fundacja przedstawiliśmy zmiany w świadczeniach dla ojców związanych z wdrożeniem unijnej dyrektywy work-life balance w Polsce (więcej o tych zmianach przeczytacie tutaj https://sharethecare.pl/nowe-przepisy-odnosnie-wdrozenia-dyrektywy-work-life-balance-maja-obowiazywac-juz-od-1-sierpnia-zobacz-jakie-zmiany-dla-rodzicow-i-pracodawcow-niesie-wdrozenie-tej-dyrektywy-na-podstawie-trzeciego-p/). Przedstawiliśmy również swoją propozycję poprawki do ustawy wdrażającej  „bonus dla rodziny”, która gwarantuje parom, które dzielą się urlopem (każde z rodziców wykorzystuje przynajmniej 9 tyg. urlopu rodzicielskiego) wyrównanie zasiłku macierzyńskiego do 100% za 9 tygodni nietransferowalnego urlopu rodzicielskiego każdemu z rodziców. Taki zapis wpłynąłby skutecznie na decyzję rodziców – zwłaszcza ojców. Obecny zapis projektu ustawy gwarantuje im tylko 70% zasiłku macierzyńskiego. Jest to mniej niż obecnie (obecnie jest to 80% na wniosku z góry), dlatego zmiana tego zapisu jest kluczowa dla powodzenia skutecznego wdrożenia zapisów dyrektywy work-life balance w Polsce.

Jeśli chcesz obejrzeć zapis tego panelu możesz to zrobić tutaj – https://www.youtube.com/watch?v=UUJ-gCFAbLc

Karolina Andrian wzięła również udział w dwóch okrągłych stołach dyskusyjnych. To ciekawa forma wymiany doświadczeń i opinii pomiędzy uczestnikami przy obecności publiczności.

Pierwszy stół prowadzony był przez agencję lobbingową CEC i dotyczył transparentnej współpracy państwa i biznesu na rzecz dobra publicznego poprzez proces lobbingu. Jako Fundacja reprezentowaliśmy organizację NGO, która takie właśnie działania prowadzi w kontekście wdrożenia dyrektywy work-life balance w Polsce. Przy stole zasiadali również lobbyści z biznesu (Allegro, Microsoft, McDonald’s, Cisco, Pyszne.pl, Zalando, Amzaon, Play, BAT) a także reprezentanci Fundacji Batorego i SGH zajmujący się tematem lobbingu w Polsce. Lobbing to niezwykle skuteczne narzędzie kształtowania prawa w kraju, mieszczący się w granicy działania państwa demokratycznego. W zasadzie jest możliwością przedstawienia głosu i interesu określonych grup społecznych politykom. Skuteczność tego narzędzia jest na tyle jednak duża, że wymaga regulacji. Uczestnicy zwracali uwagę na ogromną odpowiedzialność za proces lobbingu leżący pod stronie lobbystów, który powinien być uregulowany po stronie regulatora. Sam lobbing nie kojarzy się w Polsce dobrze – w zasadzie wiele osób podaje jako synonim lobbingu sformułowanie mówiące wszystko „lub czasopisma”. Doświadczenia te jednak powinny być nauczką i stymulatorem prac regulujących proces lobbingu w Polsce i etykę zawodową lobbystów. Dla nas jako Fundacji możliwość lobbowania jest niezmiernie istotna, gdyż daje możliwość kształtowania prawa służącego rodzicom, uwzględniającego ich potrzeby i realia życia w Polsce. Takie prawo na pewno będzie bardziej skuteczne i praktyczne. Problem z punktu widzenia NGO i naszej Fundacji są zasoby na działania lobbingowe. Na takie działania nie można w Polsce dostać grantu, a liczba zadań do wykonania jest ogromna. Lobbing to wbrew pozorom to nie tylko spotkania z politykami i przedstawicielami rządu, ale przede wszystkim rzetelna i żmudna praca nad analizą propozycji rządowych, przygotowaniem materiałów, komunikacji, projektów ustaw i poprawek – to ogrom pracy wielu specjalistów decydujący o skuteczności działań lobbingowych. Brak zasobów jest przyczyną małej obecności organizacji NGO w polityce i prowadzenia przez nich działań lobbingowych – ze szkodą dla społeczeństwa, dlatego, że organizacje NGO najczęściej reprezentują grupy społeczne, których głos jest mało słyszany przez rząd i polityków.

Drugim okrągłym stołem, w którym mieliśmy okazję wziąć udział była dyskusja organizowana przez Forum Odpowiedzialnego „Czy biznes może być liderem społecznej zmiany?” . Dyskusję poprowadziła profesor Hanna Brdulak z SGH, a przy stole zasiedli przedstawiciele biznesu, NGO, nauki oraz organizacji aktywistycznych (Młodzieżowy Strajk Klimatyczny). Według barometru Edelmana biznes cieszy się największym zaufaniem społecznym. Zaraz po nim są organizacje NGO, a znacznie dalej z spadającym wynikiem media i rządy. To badanie nie jest realizowane w Polsce, ale wyniki innych badań wskazują, że Polacy małym zaufaniem obdarzają rząd i media. Organizacje biznesowe podejmują coraz więcej działań na rzecz zmian społecznych dążąc do równości i sprawiedliwości społecznej. Te działania umotywowane są oczekiwaniami klientów oraz samych pracowników, dla których wartości jakie reprezentuje ich pracodawca są jednym z kluczowych kryteriów wyboru miejsca pracy. Konkluzja z dyskusji była taka, że wyzwania z jakimi się obecnie zmagamy takie jak migracje, wojna w Ukrainie, pandemia, zmiany klimatyczne mają naturę globalną, a ich rozwiązanie jest możliwe tylko przy szerokiej współpracy biznesu, NGO i rządów. Bez nowego wymiaru solidarności trudno będzie nam pokonać piętrzące się problemy na świecie. Optymistycznym akcentem była deklaracja wszystkich stron gotowości do współpracy, co mamy nadzieję przełoży się na większą liczbę projektów i działań międzysektorowych i interdyscyplinarnych.