Jak to jest być dojrzewającym chłopcem w Polsce? Jakie są największe wyzwania dorastania, skąd czerpać wiedzę, gdzie zwracać się po pomoc?
Powstał wspólny raport Infuture.institute i Fundacji moonka, który porusza temat dojrzewania chłopców. Temat, który właściwie nie istnieje ani w świadomości dorosłych, ani w przestrzeni publicznej, ani w sferze badań.
Od lat pojawiają się publikacje dotyczące kobiecości i dojrzewania dziewcząt, a w dyskursie publicznym coraz częściej poruszany jest temat umocnienia kobiet. Ale równie istotne jest zrozumienie męskości i dojrzewania chłopców, którzy wyrastając z okresu dzieciństwa, do dorosłości przechodzą przez tak samo burzliwy okres, co dziewczynki.
Kwestię dojrzewania chłopców porusza się jednak rzadziej, zarówno w kontekście emocji, budowania relacji, jak i wyzwań, z którymi się mierzą.
Jednocześnie w społeczeństwie wciąż funkcjonują szkodliwe stereotypy mówiące o tym, jacy chłopcy być powinni. W konsekwencji niewiele wiemy o współczesnych chłopcach. Mamy swoje wyobrażenia na ich temat, zlepiamy ich obraz z różnych kawałków popkultury i treści z mediów społecznościowych, czasami obserwujemy ich zachowania wśród członków rodziny czy dalszych znajomych. Badanie infuture.institute i Fundacji moonka zostało zrealizowane po to, by od samych chłopców dowiedzieć się, jak to jest być dojrzewającym nastolatkiem w Polsce trzeciej dekady XXI wieku.
Raport składa się z dwóch części. Pierwsza z nich opisuje wyzwania okresu dojrzewania wśród chłopców. Chłopcy wskazywali, że szkoła sprawia im najwięcej problemów w okresie dorastania. Obszary związane ze światem wewnętrznym – życie uczuciowe, zdrowie psychiczne i relacje z rówieśnikami – stanowiły równie duże wyzwania. Prawie co dziesiąty z badanych chłopców (7%) twierdzi, że nikt i nic nie może mu pomóc w jego zmaganiach z emocjami. Nastolatkowie w badaniu nie zwracali się ze swoimi problemami do dorosłych – wsparcia szukali najpierw u przyjaciół i partnerów, a jedynymi dorosłymi, u jakich szukali pomocy, byli mama i tata. To pokazuje, jak wiele do zrobienia mają wszyscy dorośli, w których otoczeniu są dorastający chłopcy, by stać się dla nich wsparciem, jakiego poszukują i potrzebują. By im w tym pomóc, w raporcie zawarliśmy szereg wskazówek i porad, jak towarzyszyć chłopcom we wchodzeniu w dorosłość.
Druga część przedstawia wyniki badania odbioru stereotypów płciowych przez chłopców. Chłopcy zmagają się z funkcjonującymi w społeczeństwie stereotypami na temat mężczyzn i samym pojęciem męskości. W wywiadach pogłębionych mówili często o potrzebie przedefiniowania tego, czym jest męskość i nadania jej nowych, nowoczesnych cech.
Podsumowanie badań
W okresie dojrzewania to nauka stanowi największe wyzwanie dla ponad połowy (53%) badanych chłopców. Próba sprostania wymaganiom systemu, zaspokojenia własnych ambicji i często oczekiwań rodziców, natłok prac domowych i zajęć pozalekcyjnych wiąże się także z brakiem czasu na to, by poszukiwać nowych pasji, pogłębiać zainteresowania czy budować relacje.
Do najczęściej wskazywanych wyzwań okresu dojrzewania należą także: życie uczuciowe (51%), zdrowie psychiczne (47%) i relacje – zarówno te koleżeńskie (41%), jak i z mamą (35%) czy tatą (35%).
Choć to tata jest częściej wskazywany jako autorytet w badaniach jakościowych, to do mamy (47%) chłopcy częściej niż do taty (34%) zwracają się o pomoc w rozwiązywaniu swoich wyzwań. Niestety, prawie połowa chłopców zadeklarowała, że z wyzwaniami okresu doj- rzewania najczęściej radzi sobie sama (44%).
Na pytanie, na ile znasz i rozumiesz swoje emocje, ponad połowa badanych (66%) zadeklarowała, że jest w kon- takcie ze swoim światem wewnętrznym. Co dziesiąty chłopiec przyznał, że nie zna i nie rozumie swoich emocji.
Aż 67% chłopców przyznaje, że informacji o dojrzewaniu szuka w internecie. Proces pozyskiwania wiedzy o dojrze- waniu odbywa się w sposób odwrotnie proporcjonalny do bliskości relacji. Rodzice i rodzina – czyli ci, którzy z założenia powinni być najbardziej wspierający – są najrzadziej wskazywani jako źródło wiedzy. Co trzeci badany chłopiec wymienia mamę (34%) i tatę (30%).
Dorastający chłopcy zmagają się z wizerunkiem stereo- typowego mężczyzny i pojęciem „męskości”. Najwięcej emocji (75%) w negatywnym końcu spektrum (złość, zniechęcenie i bezsilność) wywołuje stereotyp dotyczący ukrywania emocji (który wyraża się m.in. w określeniu „Chłopaki nie płaczą”).
13% z badanych nie akceptuje swojego wyglądu, jako powód wskazując ogólne poczucie bycia brzydkim lub problemy z wagą.
Raport kończy się listą rekomendacji dla rodziców, nauczycieli i opiekunów, by mogli lepiej rozumieć i wspierać dorastających chłopców.
W raporcie znajdują się również specjalne rekomendacje dla ojców, przygotowane przez Jacka Masłowskiego, psychoterapeutę i filozofa, prezesa Fundacji Masculinum, współzałożyciela Instytutu Psychoterapii Masculinum.
Raport można pobrać pod linkiem: https://infuture.institute/raporty/dojrzewanie-polskich-chlopcow/
